"Donald Trump’s Deep-State Wrecking Ball" của The New Yorker và ProPublica tập trung vào Russell Vought, Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách (O.M.B.) dưới thời chính quyền Trump thứ hai, và vai trò của ông trong việc thay đổi sâu rộng bộ máy hành chính liên bang.
Vought được miêu tả là một "người phá hủy nhà nước ngầm" (Deep-State Wrecking Ball), người đã sử dụng quyền lực của O.M.B. để cắt giảm chi tiêu, sa thải nhân viên và làm tê liệt các cơ quan chính phủ, dựa trên lý thuyết mở rộng quyền lực tổng thống và sự sẵn sàng thách thức luật pháp.
Bài báo nêu bật cách Vought, với sự hỗ trợ của Elon Musk và Vivek Ramaswamy thông qua Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), đã thực hiện các hành động quyết liệt để thực hiện tầm nhìn của Trump về một chính phủ nhỏ hơn, ít quy định hơn và tập trung quyền lực vào tổng thống.
3 điểm chính nổi bật nhất:
- Russell Vought - Kiến trúc sư của "Nhà nước ngầm bị phá hủy": Vought, với vai trò Giám đốc O.M.B., là nhân vật trung tâm trong việc thực hiện các chính sách cực đoan của chính quyền Trump thứ hai, nhằm mục đích thu nhỏ và tái định hình bộ máy hành chính liên bang. Ông đã đóng vai trò quan trọng trong việc cắt giảm viện trợ nước ngoài, vô hiệu hóa các cơ quan như Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng (C.F.P.B.) và thúc đẩy việc sa thải hàng loạt nhân viên liên bang.
- Mở rộng quyền lực Tổng thống và thách thức luật pháp: Bản tin nhấn mạnh việc Vought và chính quyền Trump đã sử dụng các lý thuyết mở rộng về quyền lực tổng thống, bao gồm cả việc bỏ qua Đạo luật Kiểm soát Chi tiêu (Impoundment Control Act) và các quy định pháp luật khác, để đóng băng hoặc hủy bỏ hàng tỷ đô la tài trợ đã được Quốc hội phê duyệt. Điều này đã gây ra sự hỗn loạn và đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về tính hợp hiến.
- "Woke and Weaponized" và Project 2025: Vought là người đi đầu trong việc phổ biến khái niệm "woke and weaponized" (thức tỉnh và vũ khí hóa) để biện minh cho việc cắt giảm chi tiêu và tấn công các cơ quan chính phủ. Ông cũng là nhân vật chủ chốt trong Project 2025, một nỗ lực của các nhóm bảo thủ nhằm xây dựng lộ trình cho một chính quyền Cộng hòa tiếp theo, với mục tiêu trao quyền tối đa cho tổng thống và phá hủy "nhà nước ngầm".
Phân tích cơ hội thị trường và những ảnh hưởng tới các quốc gia khác như thế nào?
Bản tin tập trung vào chính sách nội bộ của Hoa Kỳ, nhưng các hành động của Russell Vought và chính quyền Trump có thể tạo ra những tác động và cơ hội thị trường gián tiếp đến các quốc gia khác, đặc biệt là những quốc gia có mối quan hệ kinh tế, chính trị chặt chẽ với Hoa Kỳ hoặc đang đối mặt với các vấn đề tương tự về quản trị và chủ nghĩa dân tộc.
Ảnh hưởng: Việc cắt giảm viện trợ nước ngoài của Hoa Kỳ có thể ảnh hưởng đến các chương trình phát triển, y tế và môi trường mà Việt Nam đang nhận được. Chính sách "America First" có thể dẫn đến việc Hoa Kỳ tập trung hơn vào các lợi ích kinh tế trong nước, gây áp lực lên các hiệp định thương mại và chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó Việt Nam là một mắt xích quan trọng.
Cơ hội thị trường: Việt Nam có thể tận dụng cơ hội để đa dạng hóa đối tác thương mại và đầu tư, giảm sự phụ thuộc vào một quốc gia duy nhất. Các doanh nghiệp Việt Nam có thể tập trung vào đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và tìm kiếm thị trường mới. Ngoài ra, việc tập trung vào các ngành công nghiệp bền vững và công nghệ cao có thể giúp Việt Nam thu hút đầu tư từ các quốc gia khác đang tìm kiếm sự ổn định và tăng trưởng.
Ảnh hưởng: Nhật Bản, một đồng minh thân cận của Hoa Kỳ, có thể phải đối mặt với những thay đổi trong chính sách đối ngoại và quốc phòng của Hoa Kỳ. Việc cắt giảm chi tiêu quốc phòng hoặc viện trợ nước ngoài có thể yêu cầu Nhật Bản tăng cường vai trò tự chủ trong khu vực. Các chính sách bảo hộ thương mại của Hoa Kỳ cũng có thể ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp xuất khẩu của Nhật Bản.
Cơ hội thị trường: Nhật Bản có thể tăng cường hợp tác với các quốc gia châu Á khác và các cường quốc châu Âu để duy trì ổn định khu vực và thúc đẩy thương mại tự do. Các công ty Nhật Bản có thể đầu tư vào công nghệ tiên tiến và tự động hóa để tăng cường khả năng cạnh tranh và giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu dễ bị tổn thương.
Ảnh hưởng: Mexico sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp và đáng kể từ các chính sách biên giới và nhập cư của Hoa Kỳ, cũng như các chính sách thương mại. Việc xây dựng bức tường biên giới và cắt giảm viện trợ nước ngoài có thể gây áp lực lớn lên kinh tế và xã hội Mexico.
Cơ hội thị trường: Mexico có thể tìm cách tăng cường hợp tác kinh tế với các quốc gia Mỹ Latinh khác và các đối tác thương mại ngoài Hoa Kỳ. Việc phát triển các ngành công nghiệp nội địa và đa dạng hóa nền kinh tế có thể giúp Mexico giảm thiểu rủi ro từ các chính sách của Hoa Kỳ. Ngoài ra, Mexico có thể tập trung vào việc thu hút đầu tư từ các công ty đang tìm kiếm một cơ sở sản xuất gần Hoa Kỳ nhưng ít bị ảnh hưởng bởi các chính sách bảo hộ.
Cơ hội đầu tư
Từ góc độ đầu tư, bản tin này gợi mở một số cơ hội và rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt trong bối cảnh chính trị và kinh tế toàn cầu có thể biến động.Đầu tư vào các ngành công nghiệp không phụ thuộc vào chính phủ: Với việc chính quyền Trump/Vought cắt giảm chi tiêu liên bang và làm tê liệt các cơ quan, các ngành công nghiệp ít phụ thuộc vào hợp đồng hoặc tài trợ của chính phủ có thể ổn định hơn. Ví dụ: công nghệ thông tin, năng lượng tái tạo (nếu không bị ảnh hưởng bởi chính sách "Green New Scam" của Vought), hoặc các dịch vụ tiêu dùng thiết yếu.
Đầu tư vào các công ty có khả năng thích ứng cao: Các công ty có mô hình kinh doanh linh hoạt, khả năng đổi mới nhanh chóng và không quá phụ thuộc vào các quy định hoặc hỗ trợ của chính phủ sẽ có lợi thế. Điều này bao gồm các công ty công nghệ có thể phát triển các giải pháp thay thế cho các dịch vụ công bị cắt giảm.
Đầu tư vào các thị trường mới nổi hoặc đa dạng hóa danh mục đầu tư quốc tế: Nếu chính sách "America First" dẫn đến sự bất ổn hoặc giảm sức hấp dẫn của thị trường Hoa Kỳ, các nhà đầu tư có thể tìm kiếm cơ hội ở các thị trường mới nổi hoặc các quốc gia có nền kinh tế ổn định và chính sách thân thiện với đầu tư.
Đầu tư vào các công ty liên quan đến an ninh mạng và quốc phòng: Mặc dù Vought đang cắt giảm nhiều lĩnh vực, nhưng trong bối cảnh địa chính trị phức tạp, các công ty liên quan đến an ninh mạng và quốc phòng có thể vẫn nhận được sự quan tâm, đặc biệt nếu các quốc gia khác tăng cường chi tiêu quốc phòng để tự chủ hơn.
Cơ hội trong các lĩnh vực bị "phá hủy" sau khi chính sách thay đổi: Mặc dù hiện tại các cơ quan như C.F.P.B. hay U.S.A.I.D. đang bị "phá hủy", nhưng trong dài hạn, nếu có sự thay đổi chính quyền hoặc chính sách, các lĩnh vực này có thể được khôi phục. Điều này có thể tạo cơ hội cho các công ty cung cấp dịch vụ hoặc công nghệ hỗ trợ các cơ quan này trong tương lai.
Thảo luận
Câu hỏi 1: Liệu các hành động của Russell Vought có thực sự hiệu quả trong việc giảm quy mô "nhà nước ngầm" và tăng cường hiệu quả chính phủ Hoa Kỳ?
Góc nhìn ủng hộ: Vought và những người ủng hộ ông tin rằng việc cắt giảm chi tiêu, sa thải nhân viên và làm tê liệt các cơ quan là cần thiết để loại bỏ sự lãng phí, các chương trình "woke" và sự kiểm soát quá mức của bộ máy hành chính. Họ cho rằng các hành động này giúp trả lại quyền lực cho tổng thống và người dân, đồng thời thúc đẩy một chính phủ tinh gọn và hiệu quả hơn. Việc cắt giảm các chương trình không cần thiết hoặc trùng lặp có thể giải phóng nguồn lực cho các ưu tiên khác.
Góc nhìn phản biện: Nhiều chuyên gia và cựu quan chức chính phủ lập luận rằng các hành động của Vought không chỉ vi phạm luật pháp mà còn gây ra sự hỗn loạn, làm suy yếu các dịch vụ công thiết yếu và làm tổn hại đến khả năng của chính phủ trong việc phục vụ người dân. Việc sa thải hàng loạt nhân viên có kinh nghiệm có thể dẫn đến mất đi kiến thức thể chế quan trọng, giảm hiệu quả hoạt động và tăng chi phí dài hạn. Hơn nữa, việc cắt giảm các chương trình nhân đạo, nghiên cứu khoa học và bảo vệ người tiêu dùng có thể gây ra những hậu quả tiêu cực nghiêm trọng cho xã hội và kinh tế, đi ngược lại mục tiêu "hiệu quả" thực sự.
Câu hỏi 2: Các chính sách của Vought và Project 2025 có thể ảnh hưởng đến vị thế lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ như thế nào?
Góc nhìn ủng hộ: Những người ủng hộ có thể lập luận rằng việc tập trung vào các vấn đề trong nước và cắt giảm viện trợ nước ngoài sẽ giúp Hoa Kỳ mạnh hơn từ bên trong, từ đó củng cố vị thế lãnh đạo. Họ tin rằng các quốc gia khác nên tự chủ hơn và không nên quá phụ thuộc vào viện trợ của Hoa Kỳ.
Góc nhìn phản biện: Việc cắt giảm viện trợ nước ngoài, rút khỏi các liên minh và tổ chức quốc tế, và suy yếu các cơ quan ngoại giao có thể làm suy yếu "quyền lực mềm" và ảnh hưởng của Hoa Kỳ trên trường quốc tế. Các chương trình viện trợ nhân đạo, nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế thường là công cụ quan trọng để Hoa Kỳ xây dựng quan hệ, thúc đẩy lợi ích và đối phó với các thách thức toàn cầu. Việc từ bỏ vai trò này có thể tạo ra khoảng trống quyền lực, cho phép các quốc gia khác gia tăng ảnh hưởng và làm giảm khả năng của Hoa Kỳ trong việc định hình các vấn đề quốc tế.
Câu hỏi 3: Liệu sự tập trung quyền lực vào tổng thống, như Vought đề xuất, có đe dọa đến hệ thống kiểm soát và cân bằng (checks and balances) của nền dân chủ Hoa Kỳ?
Góc nhìn ủng hộ: Những người ủng hộ có thể cho rằng hệ thống kiểm soát và cân bằng hiện tại đã trở nên quá cồng kềnh và cản trở khả năng của tổng thống trong việc hành động nhanh chóng và hiệu quả. Việc trao quyền lớn hơn cho tổng thống là cần thiết để thực hiện ý chí của người dân và đối phó với các thách thức phức tạp.
Góc nhìn phản biện: Nhiều chuyên gia pháp lý và nhà khoa học chính trị cảnh báo rằng việc tập trung quyền lực quá mức vào tổng thống, đặc biệt là việc bỏ qua vai trò của Quốc hội trong việc phân bổ ngân sách và giám sát hành pháp, có thể làm suy yếu nghiêm trọng hệ thống kiểm soát và cân bằng, vốn là nền tảng của nền dân chủ Hoa Kỳ. Điều này có thể dẫn đến sự lạm dụng quyền lực, thiếu trách nhiệm giải trình và nguy cơ độc tài. Việc làm tê liệt các cơ quan độc lập và các nhà hoạch định chính sách chuyên nghiệp cũng có thể làm suy yếu khả năng của chính phủ trong việc đưa ra các quyết định dựa trên bằng chứng và chuyên môn.
Nguồn bản tin : The New Yorker
Nguồn bản tin:Tiêu đề: Donald Trump’s Deep-State Wrecking Ball
Tác giả: The New Yorker và ProPublica
Ngày xuất bản: 17 tháng 10, 2025 (trong bản tin) / 27 tháng 10, 2025 (ấn bản in)
Bạn muốn hiểu rõ hơn về cách các chính sách vĩ mô ảnh hưởng đến thị trường và cơ hội kinh doanh của bạn? Hãy cùng MPR - Market and Product Research ngay hôm nay để nhận các phân tích chuyên sâu và báo cáo thị trường độc quyền, giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư và phát triển sản phẩm sáng suốt!
Nguồn và phương thức tóm tắt được hỗ trợ bởi mô hình AI được đào tạo trên các bài viết tổng hợp của MPR. AI có thể mắc lỗi hoặc cung cấp thông tin không chính xác/không đầy đủ. Vui lòng đối chiếu với các nguồn tin cậy khác.